IV. kongres hrvatskih arhivista

Uopatija bajna Opa­ti­ji je 22.–25. lis­to­pa­da 2013. godi­ne odr­žan IV. KONGRES HRVATSKIH ARHIVISTA pod nas­lo­vom „ARHIVI I POLITIKA“. Orga­ni­za­tor Kon­gre­sa Hrvat­sko arhi­vis­tič­ko druš­tvo i doma­ćin Kon­gre­sa Držav­ni arhiv u Rije­ci, oku­pi­li su na Kon­gre­su pre­ko dvi­je sto­ti­ne sudi­oni­ka među koji­ma su bili arhiv­ski dje­lat­ni­ci iz hrvat­skih držav­nih arhi­va, dje­lat­ni­ci iz pismo­hra­na stvaratelja/imatelja arhiv­sko­ga gra­di­va, gos­ti iz ino­zem­s­tva i ugled­ni gos­ti iz Hrvat­ske koji su pove­za­ni s arhiv­skom stru­kom. Zanim­lji­va i kon­tro­verz­na tema „Arhi­vi i poli­ti­ka“ obje­di­ni­la je boga­ti pro­gram koji je zapo­čet otvo­re­njem Kon­gre­sa u uto­rak 22. lis­to­pa­da 2013. u Hrvat­sko­me narod­nom kaza­li­štu „Ivan pl. Zajc“ u Rije­ci. U okvi­ru otvo­re­nja Kon­gre­sa sudi­oni­ci­ma su se obra­ti­li doma­ći­ni, pred­sjed­ni­ca Hrvat­skog arhi­vis­tič­kog druš­tva Deana Kova­čec i rav­na­telj Držav­nog arhi­va u Rije­ci Goran Crn­ko­vić. Bio je to i prik­la­dan tre­nu­tak za uru­či­va­nje Zahval­ni­ce za pre­da­ni više­de­set­ljet­ni arhi­vis­tič­ki rad dr. sc. Josi­pu Kola­no­vi­ću, umi­rov­lje­no­me rav­na­te­lju Hrvat­skog držav­nog arhi­va povo­do­mi nje­go­ve 75. obljet­ni­ce živo­ta i 50. godiš­nji­ce rada, koji se tako­đer pri­god­nim govo­rom obra­tio sudi­oni­ci­ma sku­pa.

U okvi­ru otvo­re­nja Kon­gre­sa uvod­no je izla­ga­nje pod nas­lo­vom „Diplo­ma­ci­ja kao život“ odr­žao hrvat­ski diplo­mat dr. sc. Ivi­ca Tomić, biv­ši vele­pos­la­nik Repu­bli­ke Hrvat­ske u Tur­skoj, Slo­vač­koj, Egip­tu i Veli­koj Bri­ta­ni­ji. On je iz per­s­pek­ti­ve diplo­ma­ci­je kao važ­nog vida poli­ti­ke govo­rio o važ­nos­ti arhiv­skih doku­me­na­ta. Pro­gram Kon­gre­sa iste je veče­ri nas­tav­ljen u Držav­no­me arhi­vu u Rije­ci otvo­re­njem izlož­be Frag­men­ti pre­ki­nu­tog vre­me­na – neizve­de­ni pro­jek­ti turis­tič­ke arhi­tek­tu­re, auto­ri­ca Mir­ja­ne Kos i Jasen­ke Krnj­če­vić.

Rad­ni se dio Kon­gre­sa odvi­jao se u hote­lu Amba­sa­dor u Opa­ti­ji u pet ple­nar­nih sjed­ni­ca ras­po­re­đe­nih u dva dana. Uvod­ni poz­drav­ni govor upu­tio je aka­de­mik Petar Str­čić, neka­daš­nji dugo­go­diš­nji rav­na­telj Arhi­va Hrvat­ske u Zagre­bu. Dvi­je ple­nar­ne sjed­ni­ce pod zajed­nič­kim nas­lo­vom “Arhi­vi i poli­tič­ka tije­la” obu­hva­ti­le su deset izla­ga­nja o povi­jes­nim i aktu­al­nim tema­ma utje­ca­ja poli­ti­ke i poli­tič­kih tije­la na osni­va­nje, razvoj i dje­lo­va­nje arhi­va u Hrvat­skoj (V. Lemić, D. Kušen, I. Ore­ško­vić, Z. Pero­vić, Ž. Heđ­be­li, A. Rad­nić, N. Mokro­vić, A. Holje­vac Tuko­vić, M. Maro­ja, D. Kolić, M. Sti­pan­če­vić) s jed­nim pozva­nim izla­ga­njem o odno­si­ma poli­ti­ke i arhi­va u Slo­ve­ni­ji (D. Matić).

Jed­na ple­nar­na sjed­ni­ca pod nas­lo­vom “Utje­caj aktu­al­nih poli­tič­kih tema na kori­šte­nje gra­di­va i znans­tve­na istra­ži­va­nja u arhi­vi­ma” obu­hva­ti­la je četi­ri izla­ga­nja o prak­tič­nim pita­nji­ma kori­šte­nja arhiv­sko­ga gra­di­va u arhi­vi­ma (B. Sulja­gić, K. Hor­vat, M. Bar­ba­ric, M. Kri­vić Lekić, V. Šte­in­glin).

Dvi­je ple­nar­ne sjed­ni­ce pod nas­lo­vom “Arhi­vi i civil­no druš­tvo” sadr­ža­va­le su dva­na­est izla­ga­nja o raz­li­či­tim tema­ma arhiv­ske teori­je, prak­se, lek­si­ko­gra­fi­je, arhiv­ske peda­go­gi­je i odno­sa s jav­noš­ću (M. Lučić, I. Pose­di, M. Kova­če­vić Kuz­ma­nić, K. Kara­jić, M. Miha­lje­vić, H. Stan­čić, A. Garić, D. Jelaš, G. Slan­ček, M. Jurić, D. Hof­gräff, B. Mol­nar, B. Bata­gelj).

Okru­gli stol pod nas­lo­vom “Stru­ka, poli­ti­ka, zako­no­dav­s­tvo” (N. Kuša­nić, D. Kušen, H. Stan­čić, Z. Stan­ko­vić) otvo­rio je mno­ge teme na tra­gu neo­p­hod­nog novog pris­tu­pa arhiv­sko­me zako­no­dav­s­tvu, ulo­zi i zna­če­nju jav­ne arhiv­ske služ­be u druš­tvu i novog mode­la pove­za­nos­ti arhi­va s odgoj­no-obra­zov­nim pro­ce­som.

Nas­lov Kon­gre­sa, teme i sadr­ža­ji izla­ga­nja kao i ras­pra­ve koje su vođe­ne tije­kom Kon­gre­sa dali su povo­da za obli­ko­va­nje kon­gres­nih zaklju­ča­ka (L. Dobri­ca, D. Jelaš, N. Kuša­nić) koji se odno­se na:

  1. bolje pozi­ci­oni­ra­nje arhiv­ske služ­be u jav­nom sek­to­ru;
  2. pro­vo­đe­nje unu­tar­struč­ne ras­pra­ve o potreb­nim izmje­na­ma arhiv­sko­ga zako­no­dav­s­tva;
  3. izra­du kata­lo­ga pos­lo­va u arhiv­skoj stru­ci;
  4. ina­ugu­ri­ra­nje poj­ma sve­obu­hvat­nog arhi­va u hrvat­sku arhiv­sku struč­nu ter­mi­no­lo­gi­ju;
  5. osni­va­nje Sek­ci­je za razvoj arhiv­ske peda­go­gi­je te sus­tav­no imple­men­ti­ra­nje arhiv­ske peda­go­gi­je u rad arhivâ.

Izbor­na skup­šti­na Hrvat­skog arhi­vis­tič­kog druš­tva bila je pos­ljed­nja toč­ka rad­no­ga dije­la Kon­gre­sa. Nakon usva­ja­nja Izvje­šta­ja o radu Druš­tva u 2013., izvje­šta­ja Nad­zor­nog odbo­ra za 2013., Pla­na rada za 2014. i utvr­đi­va­nje doma­ći­na 47. Savje­to­va­nja hrvat­skih arhi­vis­ta 2014. u Vin­kov­ci­ma – Držav­ni arhiv u Vuko­va­ru, ime­no­va­na je izbor­na komi­si­ja i pro­ve­de­ni izbo­ri za vod­stvo Druš­tva u novom man­da­tu. Za čla­no­ve Nad­zor­nog odbo­ra iza­bra­ni su: Mire­la Bali­če­vić (Držav­ni arhiv u Vuko­va­ru), Deana Kova­čec (Hrvat­ski držav­ni arhiv) i Dar­ko Rub­čić (Držav­ni arhiv u Zagre­bu); za čla­no­ve Pred­sjed­niš­tva su iza­bra­ni: dr. sc. Sil­vi­ja Babić (Hrvat­ski držav­ni arhiv), dr. sc. Meli­na Lučić (Hrvat­ski držav­ni arhiv), dr. sc. Ivo Ore­ško­vić (Držav­ni arhiv u Dubrov­ni­ku) i dr. sc. Hrvo­je Stan­čić (Filo­zof­ski fakul­tet u Zagre­bu, Odsjek za infor­ma­cij­ske i komu­ni­ka­cij­ske zna­nos­ti); za pred­sjed­ni­ka HAD-a  iza­bran je dr. sc. Dra­žen Kušen (Držav­ni arhiv u Osi­je­ku). U ime novo­iza­bra­nog vod­stva i svih čla­no­va Druš­tva, novi je pred­sjed­nik zahva­lio dota­daš­njoj pred­sjed­ni­ci Deani Kova­čec, čla­no­vi­ma Pred­sjed­niš­tva (S. Babić, L. Dobri­ca, N. Kuša­nić, D. Kušen) i Nad­zor­nog odbo­ra (D. Rub­čić, Ž. Ple­skalt i A. Holje­vac Tuko­vić), taj­ni­ci Iva­ni Prgin, bla­gaj­ni­ci Sanji Brlić i web admi­nis­tra­to­ru Bran­ki Mol­nar, za pre­da­ni rad u minu­lo­me raz­dob­lju. Iste je veče­ri zajed­nič­ko dru­že­nje nas­tav­lje­no sve­ča­nom veče­rom u Kris­tal­noj dvo­ra­ni Hote­la Kvar­ner u Opa­ti­ji.

Pos­ljed­nji dan Kon­gre­sa ostva­ren je kao zajed­nič­ki izlet na otok Krk i posjet zna­me­ni­tos­ti­ma i vri­jed­nim loka­ci­ja­ma gra­da Krka, oto­ka Koš­lju­na i Vrb­ni­ka.

PROGRAM KONGRESA:

Uto­rak, 22. lis­to­pa­da 2013.
(HNK Ivan pl. Zajc u Rije­ci / Držav­ni arhiv u Rije­ci)

17:30 – 18:00    Dola­zak sudi­oni­ka u HNK Ivan pl. Zajc
18:00 – 19:30   Otva­ra­nje Kon­gre­sa i poz­drav­ni govo­ri
20:00                Držav­ni arhi­vu u Rije­ci – otvo­re­nje izlož­be
21:00                Domje­nak

Sri­je­da, 23. lis­to­pa­da 2013.    
(Hotel Amba­sa­dor, Opa­ti­ja)

08:30 – 10:00    Pri­ja­ve sudi­oni­ka
10:00 – 11:30    Ple­nar­na sjed­ni­ca – ARHIVI I POLITIČKA TIJELA

  • Odraz poli­ti­ke na hrvat­sku arhiv­sku služ­bu
    (V. Lemić, Hrvat­ski držav­ni arhiv)
  • Slu­čaj dos­tu­pa­nja do gra­đe SDB i refe­ren­du­ma o arhiv­skom zako­nu 2010/11.
    (D. Matić, Zgo­do­vin­ski arhiv Ljub­lja­na)
  • Struč­ni diskurs stra­te­gi­je odno­sa arhi­va i poli­tič­kih tije­la
    (D. Kušen, Držav­ni arhiv u Osi­je­ku)
  • Refor­ma arhiv­ske služ­be — pre­du­vjet odma­ka od admi­nis­tra­tiv­no­ga ka stva­ra­lač­kom uprav­lja­nju arhi­vi­ma
    (I. Ore­ško­vić, Držav­ni arhiv u Dubrov­ni­ku)
  • U potra­zi za jed­nom izgub­lje­nom dubro­vač­kom ovči­com
    (Z. Pero­vić, Držav­ni arhiv u Dubrov­ni­ku)

11:30 – 12:00    Pauza

12:00 – 13:30   Ple­nar­na sjed­ni­ca – ARHIVI I POLITIČKA TIJELA

  • Meta­mor­fo­za arhi­va kroz priz­mu poli­tič­ko­ga
    (Ž. Heđ­be­li, A. Rad­nić, N. Mokro­vić, Docu­men­ta — Cen­tar za suoča­va­nje s proš­loš­ću)
  • Arhiv Među­na­rod­nog kaz­ne­nog suda u Haagu, nje­gov zna­čaj i dos­tup­nost za arhi­vis­te i istra­ži­va­če
    (A. Holje­vac Tuko­vić, Hrvat­ski memo­ri­jal­no-doku­men­ta­cij­ski cen­tar Domo­vin­skog rata)
  • Utje­caj poli­tič­kih i eko­nom­skih pro­mje­na u RH deve­de­se­tih godi­na na rad držav­nih arhi­va, na pri­mje­ru Držav­nog arhi­va u Zadru
    (M. Maro­ja, Držav­ni arhiv u Zadru)
  • Gra­di­vo Držav­nog arhi­va u Zadru u mirov­nim ugo­vo­ri­ma s Ita­li­jom nakon dva svjet­ska rata
    (D. Kolić, Držav­ni arhiv u Zadru)
  • Poli­tič­ka poza­di­na izgrad­nje zgra­de Sve­uči­liš­ne knjiž­ni­ce i Zemalj­skog arhi­va u Zagre­bu
    (M. Sti­pan­če­vić,  Hrvat­ski držav­ni arhiv)

13:30 – 15:00    Ručak

15,00 – 16,00   Ple­nar­na sjed­ni­ca – UTJECAJ AKTUALNIH POLITIČKIH TEMA NA KORIŠTENJE GRADIVA I ZNANSTVENA ISTRAŽIVANJA U ARHIVIMA

  • Kori­šte­nje odre­đe­nih gru­pa i vrsta fon­do­va u poli­tič­ke svr­he
    (B.Suljagić, Hrvat­ski držav­ni arhiv)
  • Surad­nja arhi­vis­ta i istra­ži­va­ča – iskus­tva Držav­nog arhi­va u Zagre­bu
    (K. Hor­vat, Držav­ni arhiv u Zagre­bu)
  • Lega­li­za­ci­ja bes­prav­no izgra­đe­nih obje­ka­ta — odraz aktu­al­nih prav­nih pro­pi­sa na kori­šte­nje arhiv­skog gra­di­va Držav­nog arhi­va u Zagre­bu
    (M. Bar­ba­ric, Držav­ni arhiv u Zagre­bu)
  • Utje­caj  Zako­na o pos­tu­pa­nju s neza­ko­ni­to izgra­đe­nim zgra­da­ma  na rad s koris­ni­ci­ma u Držav­nom arhi­vu u Bje­lo­va­ru i Držav­nom arhi­vu za Međi­mu­rje
    (M. Kri­vić Lekić, Držav­ni arhiv u Bje­lo­va­ru; V. Šte­in­glin, Držav­ni arhiv za Međi­mu­rje)

16,00 – 16,30   Pauza

16,30 – 18,30   Posjet arhiv­skim spre­mi­šti­ma Držav­nog arhi­va u Rije­ci

19,30               Coc­k­ta­il, hotel Amba­sa­dor, Opa­ti­ja

Čet­vr­tak, 24. lis­to­pa­da 2013.    
(Hotel Amba­sa­dor, Opa­ti­ja)

09:00 – 10:30    Ple­nar­na sjed­ni­ca –  ARHIVI I CIVILNO DRUŠTVO

  • Ima li hrvat­ske stra­te­gi­je sve­obu­hvat­no­ga arhi­va? Pri­mjer osob­nih arhiv­skih fon­do­va
    (M. Lučić, Hrvat­ski držav­ni arhiv)
  • Vred­no­va­njem gra­di­va kod stva­ra­te­lja do budu­ćeg kva­li­tet­ni­jeg pre­uzi­ma­nja gra­di­va
    (Iva­na Pose­di, Držav­ni arhiv u Vara­ždi­nu — Arhiv­ski sabir­ni cen­tar Kopriv­ni­ca)
  • Arhi­vi i civil­no druš­tvo na pri­mje­ru sport­skih klu­bo­va
    (M. Kova­če­vić Kuz­ma­nić, Držav­ni arhiv u Spli­tu)
  • Dos­ta­va evi­den­ci­ja o gra­di­vu ima­te­lja putem naci­onal­nog arhiv­skog infor­ma­cij­skog sus­ta­va ARHINET — iskus­tvo koor­di­na­to­ra
    (K. Kara­jić, Hrvat­ski držav­ni arhiv)
  • Hrvat­ska ina­či­ca rječ­ni­ka Među­na­rod­no­ga arhiv­skog vije­ća
    (M. Miha­lje­vić, Filo­zof­ski fakul­tet u Zagre­bu)
  • Pred­stav­lja­nje pro­jek­ta Inter­PA­RES Trust (iTrust) – Trust and Digi­tal Recor­ds in an Incre­asin­gly Networ­ked Soci­ety
    (H. Stan­čić, Filo­zof­ski fakul­tet u Zagre­bu)

10:30 – 11:00    Pauza

11:00 – 13:00   Ple­nar­na sjed­ni­ca –  ARHIVI I CIVILNO DRUŠTVO

  • Otvo­re­nost hrvat­skih arhi­va pre­ma odgoj­no-obra­zov­nom sus­ta­vu
    (H. Stan­čić, A. Garić, Filo­zof­ski fakul­tet u Zagre­bu)
  • Moguć­nos­ti una­pre­đe­nja surad­nje arhi­va i nas­tav­ni­ka povi­jes­ti u orga­ni­za­ci­ji izva­nu­či­onič­ke nas­ta­ve
    (D. Jelaš, Držav­ni arhiv u Osi­je­ku)
  • Arhiv­ska  peda­go­gi­ja  i  rad  s  uče­ni­ci­ma u Držav­nom arhi­vu u Sla­von­skom Bro­du
    (G. Slan­ček, Držav­ni arhiv u Sla­von­skom Bro­du)
  • Kar­te u obli­ko­va­nju edu­ka­tiv­nih aktiv­nos­ti: kar­to­graf­ska radi­oni­ca za dje­cu
    (M. Jurić, Hrvat­ski držav­ni arhiv)
  • Pro­miš­lja­nja: Kul­tur­ni čet­vr­tak u Hrvat­skom držav­nom arhi­vu i Arhiv­ski kalen­dar: Zrca­lo naših kul­tur­no – pro­s­vjet­nih doga­đa­nja kao iza­zov ili?
    (D. Hof­gräff, Hrvat­ski držav­ni arhiv)
  • Sed­ma sila i arhi­vi: pri­ja­telj­stvo ili povr­š­no poz­nans­tvo?
    (B. Mol­nar, Držav­ni arhiv u Zagre­bu; B. Bata­gelj, Zgo­do­vin­ski arhiv Celje)

13:00 – 15:00    Ručak
15:00 – 16:00    Okru­gli stol  — Stru­ka, poli­ti­ka, zako­no­dav­s­tvo
16:00 – 16:30    Zaključ­ci IV. kon­gre­sa hrvat­skih arhi­vis­ta
17:30 – 19:00    Izbor­na skup­šti­na Hrvat­skog arhi­vis­tič­kog druš­tva

20:30                 Sve­ča­na veče­ra

Petak, 25. lis­to­pa­da 2013.

09:30        Pola­zak na izlet (otok Krk)